Trong mỹ thuật, bảng phối màu vẽ đóng một vai trò cực kỳ quan trọng, mấu chốt giúp tác phẩm thêm phần sặc sỡ và có điểm nhấn. Việc thực hiện phối màu chính là yếu tố thể hiện bạn là một người sở hữu óc sáng tạo, có tâm hồn thiên về nghệ thuật. Hãy cùng tìm hiểu thông tin cơ bản về bảng màu và những nguyên tắc phối hiệu quả.
Khái niệm cơ bản về bảng phối màu vẽ
Nhiều người chưa biết, màu vẽ đã được giới khoa học đem ra làm vật phẩm nghiên cứu từ rất lâu đời, vào thời đại không có bất kỳ sự hỗ trợ từ công nghệ hay thiết bị hiện đại nào. Mọi công thức cho quá trình nghiên cứu về bảng phối màu vẽ đều được thực hiện thủ công từ các nhà khoa học, điển hình như Isaac Newton.
Theo thông tin đã ghi nhận được, Isaac Newton chính là người đã phát minh ra bánh xe màu sắc vào thế kỷ 17, khoảng thời gian họ túng thiếu về mọi thứ. Cũng từ lúc này, các tone màu cơ bản mới được đặt tên và sử dụng trong một số lĩnh vực. Từ đó suy ra, màu sắc có thể được hiểu và phát minh theo kiểu khoa học lẫn nghệ thuật.
Bảng phối màu vẽ chính là tổng hợp của những nguyên tắc cơ bản nhất khi kết hợp các tone màu với nhau, kết quả cho ra là một màu sắc hoàn toàn mới mang đậm tính sáng tạo. Việc tự phối màu sẽ giúp bạn cải thiện được khả năng tưởng tượng, tư duy phát triển hơn khi phải thực hiện nhiều bước phân tích trong đại não.
Về cơ bản, bảng phối các màu vẽ chỉ có cố định một số tone màu đơn giản như đỏ, vàng, xanh. Tất cả những màu sắc còn lại đều phụ thuộc vào mức độ thay đổi đậm hoặc nhạt dần, từ đó hình thành nên bảng màu đầy đủ. Bất kỳ ai cũng có thể thực hiện phối màu với mục đích bộc lộ tính sáng tạo trong nghệ thuật của bản thân.
Công dụng của bảng phối màu vẽ trong đời sống
Có thể nói, sự xuất hiện của bảng phối màu đã tạo nên khá nhiều sự thay đổi, đa số đều theo chiều hướng có lợi cho công việc và đời sống của mỗi cá nhân. Ban đầu chỉ bao gồm một vài tone màu đơn giản, nhưng dần dà các dị bản của nó càng được ứng dụng rộng rãi hơn trong nhiều lĩnh vực nghề nghiệp.
Bảng phối màu vẽ trong các chuyên ngành về thiết kế
Có thể thấy rằng, sự quan trọng của màu sắc đối với những ngành nghề liên quan đến thiết kế là cực kỳ lớn. Nếu không có bảng phối màu vẽ, các set đồ thời trang sẽ không được cho ra mắt dưới sự chào đón của hàng triệu con người. Lúc này, nó chỉ đơn giản là những bộ đồ với kiểu cách đa dạng nhưng không hề có điểm nhấn.
Ngoài ra, những tone màu pastel từ bảng phối màu sắc này cũng hỗ trợ trong rất nhiều bản thiết kế nội thất. Không thể phủ nhận, việc lên màu nhạt cho những bộ ghế sofa, kệ tủ, bàn ghế sẽ khiến nó thêm phần sang trọng và trông đắt tiền hơn. Đồng thời tạo ra sự hài hòa cho không gian nơi ở, thu hút ánh nhìn từ bên ngoài.
Không chỉ sắp xếp kiểu thủ công, các bảng phối màu vẽ còn được phác họa một cách rất chi tiết nhờ vào sự phát triển và ứng dụng thành công của công nghệ. Vì vậy, đối với các chuyên ngành như thiết kế đồ họa, hoặc những ngành cần sự thao tác trên máy tính đều có thể sử dụng bảng màu một cách dễ dàng.
Vai trò của bảng phối màu trong hội họa
Từ khi vừa được phát minh, bảng màu gần như đã tạo nên một cơn địa chấn lớn cho ngành hội họa nói riêng và tất cả lĩnh vực nghệ thuật nói chung. Cũng vào những năm của thế kỷ 17, các họa sĩ đã ứng dụng rất thành công sự đa dạng sắc màu này vào các tác phẩm kinh điển của mình.
Có thể thấy, kể từ khi bảng phối màu vẽ ra đời, các tác phẩm gần như được nâng lên một tầm cao mới. Mỗi chi tiết được nhắc đến trong từng bức tranh được tô đậm thêm, gây ấn tượng mạnh trong tâm trí người xem. Không những thế, cách các họa sĩ sử dụng màu vẽ còn mang ý nghĩa và câu chuyện của riêng họ.
Tìm hiểu về những màu sắc cơ bản trong mỹ thuật
Mặc dù về cơ bản, màu sắc chỉ bao gồm những gam màu đặc trưng và rất dễ nhận biết. Tuy nhiên, bạn sẽ không thể đếm được có chính xác bao nhiêu tone màu trong thế giới sắc màu rộng lớn, được phát triển và sáng tạo qua từng thời đại khác nhau.
Cách phân loại bảng màu theo từng thời kỳ
Màu sắc chiếm một vị trí, yếu tố cực kỳ quan trọng trong mỹ thuật, tuy không quá nhiều nhưng nó lại được phân loại theo từng đặc điểm và tính chất khác nhau. Nếu vào cấp Tiểu học, khi học sinh mới được làm quen với bảng phối màu vẽ, chúng sẽ học cách sắp xếp 2 loại màu nóng và màu lạnh.
Tuy nhiên, vào thời đại của hàng trăm năm về trước, cách mà nhà khoa học phân biệt màu sắc lại hoàn toàn khác, gồm màu phổ quang và màu hữu cơ. Mãi đến sau này, khi các gam màu được ứng dụng nhiều hơn trong mọi lĩnh vực, nó mới được chính thức chia thành 3 bảng màu: cơ bản, thứ cấp và bậc ba.
Ngoài ra, trong một số lĩnh vực, bảng phối màu vẽ chỉ được phân thành 2 thể loại chính là màu cơ bản và màu pastel. Pastel sẽ bao gồm tất cả những gam màu phấn, nhạt hơn khoảng 3-5 bậc so với gam cơ bản. Nhiều người nhận xét rằng, màu pastel mang sự thuần khiết, trong trẻo và nhẹ nhàng, dễ dàng ứng dụng vào đời thực hơn.
Bảng phối màu vẽ với 3 cấp bậc màu phổ biến
Màu cơ bản chỉ bao gồm 3 gam màu chính là đỏ, vàng , xanh dương, tất cả những công thức phối màu khác đều phải dựa trên sự kết hợp giữa 3 tone màu này. Ngược lại, bạn cũng không thể tạo ra một trong số chúng bằng cách trộn nhiều loại màu khác vì đây là bảng màu gốc.
Màu thứ cấp hoặc được dân chuyên ngành gọi secondary colors, đây là kết quả từ sự kết hợp của những tone màu cơ bản với nhau. Trong đó, đỏ pha vàng thành cam, đỏ pha xanh dương thành tím, cuối cùng là xanh dương cộng vàng tạo ra xanh lá. Có thể hiểu đơn giản, màu thứ cấp là F2 được lai tạo từ màu cơ bản là F1.
Cuối cùng với màu bậc ba (tertiary colors), là kết quả của sự phối trộn giữa màu cơ bản và màu thứ cấp. Tuy nhiên, cấp bậc này đòi hỏi yêu cầu cao hơn, bạn phải biết rõ tính chất và hình dung được các tone trong bảng phối màu vẽ. Nếu phối trộn một cách tùy tiện, kết quả cho ra là gam màu nâu đục không mang tính thẩm mỹ.
- Xanh dương trộn xanh lá cho ra màu teal, hay còn được gọi là xanh mòng két.
- Xanh dương phối với tím ta được màu violet.
- Đỏ trộn với tím ra màu magenta – màu cánh sen.
- Vàng pha với cam ta được màu vàng cam (sunset yellow).
- Vàng trộn với xanh lá cho ra màu green gold hoặc vàng xanh lục.
Những nguyên tắc phối màu từ cơ bản đến nâng cao
Có đến hơn 10 cách hay nguyên tắc phối màu được bình chọn là công thức chuẩn nhất, có tính ứng dụng cao trong hầu hết các lĩnh vực. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về nguyên tắc pha màu để phần nào hiểu hơn sự độc đáo trong bảng phối màu vẽ.
Phối màu đơn sắc
Đúng như cách gọi của nguyên tắc này, đơn sắc chỉ đơn giản là pha trộn một trong ba loại màu cơ bản với gam màu cùng chất nhạt hoặc đậm hơn. Từ đó, kết quả cho ra sẽ có sắc thái khá tương đồng nhau, tạo ra dải màu đơn sắc mang tên Monochromatic.
Phối màu kiểu tương phản
Phối tương phản là sử dụng 2 gam màu đối diện nhau trên vòng tròn hoặc bánh xe màu sắc. Mặc dù đó đều là hai màu khác hoàn toàn khi xét về mặt tính chất và đặc điểm nhận dạng, thế nhưng sự kết hợp này chắc chắn sẽ đem đến một tone màu khá dễ chịu, khiến người đối diện nhìn thấy được vẻ hài hòa và ấn tượng.
Bảng phối các màu vẽ tương đồng
Kiểu tương đồng sẽ bao gồm nhiều hơn 2 gam màu gần kề nhau trên vòng tròn sắc màu kết hợp lại. Tác dụng của kiểu phối này sẽ giúp tác phẩm tăng thêm tính đa dạng, cụ thể khi vẽ tranh, việc phối 3 màu xanh lá, xanh non và xanh mạ sẽ gợi cho người xem cảm giác chân thực hơn.
Phối màu bộ ba
Theo cách này, bạn cần chia vòng tròn sắc màu thành 3 hình tam giác cân, phần đỉnh của mỗi tam giác sẽ là 3 màu cần được phối trộn. Tuy nhiên, cách này có thể không khả quan vì nếu sai sót nhỏ chỉ một vị trí cũng sẽ khiến kết quả màu bị chói mắt hoặc mất tính thẩm mỹ.
Lưu ý cần nhớ khi thực hiện phối màu cho tác phẩm
Trước tiên bạn cần phân biệt được những nhóm màu sắc cơ bản đã được phân loại chính thức. Đây được xem là tiền đề hỗ trợ cho tất cả những thao tác sử dụng bảng phối màu vẽ về sau này. Hơn nữa, quá trình áp dụng các công thức, nguyên tắc phải được thực hiện đúng, nếu không gam màu cho ra sẽ không như mong muốn.
Lưu ý khi ứng dụng bảng phối màu sắc vào các thiết kế trang trí cho nhà cửa, văn phòng hoặc đại sảnh hội nghị. Bạn cần quan sát thật kỹ các chi tiết xung quanh, từ đó chọn màu và ứng dụng sao cho phù hợp và dễ nhìn.
Bên cạnh đó, việc phối màu với phong cách thời trang cũng được xem là một loại nghệ thuật sáng tạo. Dù đối tượng là nam hay nữ thì những quy tắc phối đồ đều phải hướng đến sự tinh tế, chú ý sắc tố da và chọn màu áo thích hợp.
Kết luận
Bảng phối màu vẽ sẽ bao gồm tất cả những gam màu từ cơ bản cho đến phối trộn thứ cấp hoặc tam cấp. Để kết hợp thành công các sắc màu này, bạn nên tham khảo nhiều nguyên tắc và lưu ý khi thực hiện. Hy vọng bài viết trên sẽ hỗ trợ phần nào trong các lĩnh vực hoạt động nghệ thuật, đặc biệt là hội họa và thiết kế.